Po-ma'lar (Alaca Atlılar)
Türkçe karşılığı ''Alaca Atlılar'' ya da ''Benekli Atlılar'' anlamına gelen Po-maların
kaynaklarda bazen Pi-ts'u, bazen E-lo-chih şeklinde adlandırıldığı da bildirilmiştir [445].
Tam Gök-Türklerin kuzeyindedirler.
Baykal Gölü'nün yakınında oturduklarına işaret edilirken Çin başkenti Ch'ang-an'a mesefaleri
on dört bin li idi (yaklaşık 7 bin km).
Bir kaynakta Kırgızların kuzeyinde bulundukları kaydedilmiştir [446].
Onların bulunduğu yere Gök-Türklerin büyük beş boylarının bulunduğu yerden geçerek varılır [447].
Suları otları, takip ederler,
çoğunlukla dağda oturmaktan hoşlanırlar. Otuz bin yetişmiş asker çıkardıkları kaydından onların
diğer boylara nazar çok kuvvetli oldukları sonucuna varıyoruz.
Atlarının sayısı otuz bin baş idi.
Ülkeleri erkin tarafından idare ediliyordu. Gök-Türklerden farklı değillerdi.
Yayları, okları kılıçları ile müfreze oluştururlar.
Gece bekçileri yada bir başka ifade ile muhafız kıtaları yoktur. Hediye bağışlamazlar.
Topraklarında genellikle kar yığılır. Ağaç kesilmez.
At ile tarlaları sürerler. Atların rengi alacalı olduğu için bu sebeple ülkenin ismi olmuştur.
Atları iyi değildir, ama sütünden kımız yaparlar.
Kuzeylerinde en uçta deniz vardır ifadesinden
Sibirya'nın derinliklerine doğru uzandıklarını anlamak mümkündür.
Her ne kadar at ve sığırlardan binek hayvanı olarak faydalanıyorlarsa da
etinden ve sütünden de yararlanırlar.
Kırgızlarla sürekli mücadele ederler ve iyi savaşırlar.
İnsanlarının görüntüsü Kırgızlar gibidir. Fakat, dilleri tamamen aynı değildir.
Hepsi saçlarını uzatırlar. Huş ağacının kabuğundan şapka yaparlar.
Ağacı kullanma suretiyle gövde yaparlar. Huş ağacı ile örterek oda yaparlar.
Her birinin küçük reisleri vardır. Birbirlerine tabi olmazlar [448].
T'ang hanedanıyla 650-656 yılları arasında temas kurdular ve vergi verdiler.
Gök-Türkler, Po-ma'lara Ko-ts'e derler onların ülkesine Ko-ts'e ülkesi adını verirler.
Onların toprakları doğudan batıya bir ayda güneyden kuzeye elli günde gidilir [449].
Kaynakça
445. HTS (Hsin T'ang shu) 217B, s. 6146.
446. TPHYC (T'ai-p'ing Huan-yü-chi) 200, 763.
447. WHTK (Wen-hsien T'ung-k'ao) 2725b; TPHYC (T'ai-p'ing Huan-yü-chi) 200, 763;
TT (T'ung Tien) 1081.
448. TT (T'ung Tien) 200; TPHYC (T'ai-p'ing Huan-yü-chi) 200, s. 763;
HTS (Hsin T'ang shu) 217B, s. 6146; WHTK (Wen-hsien T'ung-k'ao) 2725b.
449. TT (T'ung Tien) 200; WHTK (Wen-hsien T'ung-k'ao) 2725b;
TPHYC (T'ai-p'ing Huan-yü-chi) 200, 763, 764; HTS (Hsin T'ang shu) 217B, s. 6146.
Çin Kaynaklarına Göre Eski Türk Boyları, 2. Baskı (tıpkıbasım), sf: 95-96,
Türk Tarih Kurumu Yayınları-2013, Prof. Dr. Ahmet Taşağıl